|
Petek Dinçöz - Allahın Belası |
Богом проклят |
Yine tatil /
yağmur havası Aşıkın tam sırası Bu kez bulacağım Seni Allahın belası |
Опять каникул / дождливая погода Для любви как раз (впору, "точный ряд") В этот раз найду Тебя бог прокляни |
Hayallerim vardı Yazmadığım kalmadı Yeter artık nerdesin Seni Allahın belası |
Грезила Написанное не оставила Довольно уж, где ты Тебя бог прокляни |
Kadehim sana kalkar Olmasan da yanımda Bulacağım güzelim Seni elbet sonunda |
Бокал за тебя подниму Возможно нет тебя рядом ("у стороны моей") Найду это милым (хорошо это) Ты определённо позади (наконец убрался) |
Sevgiye çok susadım İçin için ağladım Bu kez bulacağım Seni Allahın belası |
Любви очень жаждала Тайком плакала В этот раз найду Тебя бог прокляни |
Sımsıcaktır kalbim Seni arar gözlerim Yeter artık nerdesin Seni Allahın belası |
Горячее сердце моё Тебя ищет взор мой Довольно уж, где ты Тебя бог прокляни |
Kadehim sana kalkar Olmasan da yanımda Bulacağım güzelim Seni elbet sonunda |
Бокал за тебя подниму Возможно нет тебя рядом ("у стороны моей") Найду это милым (хорошо это) Ты определённо, в итоге |
YİRMİ İKİNCİ DERS | 22-й урок | VINGT-DEUXIÈME LEÇON | ||
İşe geç kalan memur | На работу опаздывающий служащий | L'employé [toujours] en retard à son travail | ||
1 | Osman Bey bir şirkette çalışıyor. | Осман Бей в одном товариществе работает. | Osman Bey travaille dans une société. | |
2 | Pazartesi günü, kalkıyor, kahvaltı yapıyor. | В понедельник, поднимается, завтракает ("завтрак делает"). | (1) (2) | Lundi, il se lève, prend son petit déjeuner. |
Saat sekiz buçukta otobüse biniyor, işe gidiyor. | В восемь с половиной, на автобус садится, на работу едет. | A huit heures et demie, il monte dans l'autobus (et) part au travail. | ||
3 | Salı günü, yorgun. | Во вторник - утомлён. | (1) (3) | Mardi, il est fatigué. |
Canı çalışmak istemiyor. | Душа работать не желает. | Il n'a pas envie de travailler (son âme travailler ne veut pas). | ||
Gazetelere bakıyor. | Газету смотрит (читает). | Il regarde les journaux. | ||
Evden saat dokuzda çıkıyor
ve işe geç kalıyor. |
Из дома, в девять выходит и на работу опаздывает. |
A neuf heures, il sort
de chez lui et arrive (est) en retard à [son] travail. |
||
4 |
Müdür bundan hiç hoşlanmıyor
ama ses çıkarmıyor... |
Управляющий/руководитель этим совершенно недоволен, но "голос не выходит" (не говорит ничего). |
Le directeur n'est pas
du tout content (de cela), mais il ne dit mot (voix ne fait pas sortir = entendre). |
|
5 | Çarşamba günü, yolda bir arkadaşa rastlıyor. | В среду, по дороге одного друга встречает случайно. | (1) | Mercredi, il rencontre en chemin un camarade. |
Bir kahveye giriyorlar. | В одно кафе заходят. | Ils entrent dans un café. | ||
Osman Bey saat onda işte oluyor. | Осман Бей, в 10-ть на работу прибывает. | Osman Bey est à son travail à dix heures... | ||
6 | Perşembe günü, sabah, köyden annesi geliyor. | В четверг, утром, из деревни мать приезжает. | (1) (4) (6) | Jeudi matin, sa mère arrive de [son] village. |
Osman Bey onunla uzun uzun konuşuyor. | Оман Бей с ней долго-долго разговаривает. | Osman Bey parle longuement (long long) avec elle. | ||
7 | İşe yine geç kalıyor. | На работу, вновь опаздывает. | II est de nouveau en retard à [son] travail. | |
Müdür ona kızıyor. | Руководитель/директор на него злится. | Le directeur se fâche contre lui (lui-à). | ||
8 | Cuma günü, karısıyla kavga ediyor. | В пятницу, с женой ссорится ("ссор делает"). | (1) (2) (4) | Vendredi, il se dispute avec sa femme. |
Onun için evden daha geç çıkıyor. | Из-за этого, из дома ещё позднее выходит. | Pour cette raison, il sort de chez lui encore plus tard. | ||
9 | On ikiye doğru işte oluyor. | К двенадцати на работу прибывает. | (5) | Il arrive à [son] travail vers midi (douze-à vers travail-dans est). |
Müdür onu işten kovuyor. | Директор, его с работы выгоняет. | Le directeur le renvoie (du travail). | ||
10 | Cumartesi günü, Osman Bey çok mutlu. | В субботу, Осман Бей очень счастлив. | (6) | Samedi, Osman Bey est très heureux. |
Bol bol uyuyor. | Вволю спит. | Il dort tant qu'il peut (beaucoup beaucoup dort). | ||
11 | Pazar günü, kara kara düşünüyor... | В воскресение, [мысли] чёрные-чёрные думает. | (6) | Dimanche, il broie du noir (noir noir il pense)... |
Çeviriniz | Переводите | Traduisez | ||
1 | Bu şirkette çalışan memur çok. | В этом обществе (на фирме) работающих служащим много. | Les employés qui travaillent dans cette société sont nombreux. | |
2 | Biz sabahları, geç kalkıyor, kahvaltı yapıyoruz. | Мы по утрам, поздно встаём, "завтрак делаем" (завтракаем). | Nous, le matin (les matins), nous nous levons tard [et] nous prenons le petit déjeuner. | |
3 | Bu sabah, canım çalışmak istemiyor. | Этим утром, душа работы не желает. | Ce matin, je n'ai pas envie de (mon âme ne veut pas) travailler. | |
4 | Yarın annesi köye gidiyor. | Завтра, его мать из деревни приезжает. | Demain, sa mère va au village. | |
5 | Dün yolda bir arkadaşa rastladım. | Вчера, по дороге, друга встретил случайно. | Hier, j'ai rencontré un ami en chemin. | |
6 | Bu müdür işe geç kalan memurları kovuyor. | Этот директор, на работу опаздывающих сотрудников выгоняет. | Ce directeur renvoie les employés qui sont en retard à leur (au) travail. | |
7 | Geçen cumartesi bol bol uyudum. | В прошлую субботу, вволю поспал. | Samedi dernier, j'ai énormément dormi. |
Vous vous êtes habitué petit à petit à l'ordre des mots dans la phrase turque. Vous savez que, bien souvent, il faut la traduire dans l'ordre inverse du français, en commençant par le dernier mot, comme ici par exemple : işe geç kalan memur : « l'employé qui est en retard au travail (litt. travail-à en retard restant employé) ». Comme nous vous l'avions annoncé, nous ne vous donnerons plus systématiquement la traduction littérale en dessous du turc. Nous vous indiquerons seulement entre parenthèses, dans la traduction française, les constructions qui présentent une nouveauté ou une difficulté. Les crochets, quant à eux, indiquent des mots ou tournures nécessaires en français mais inexistants (ou très différents) en turc. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) | Pazartesi gün-ü
: littéralement « lundi jour-son » ou « le jour de lundi
», ou tout simplement « lundi ». De même, vous direz salı
günü, « le jour de mardi » ou « mardi », et ainsi
de suite pour tous les jours de la semaine, que vous allez trouver dans
cette leçon. Nous verrons bientôt plus en détail cette utilisation
particulière du possessif, propre au turc. Maintenant voyons sa forme :
-ü est donc le suffixe du possessif à la troisième
personne du singulier, avec ses variantes -i (ev-i,
« sa maison »), -ı,
comme can-ı, « son
âme », dans la phrase 3, et -u (yol-u, «
sa route ») ; il s'ajoute à un mot terminé par une consonne.
Après une voyelle, le possessif est -si, -sü, -sı,
-su. Vous en avez des exemples dans les phrases 6 : anne-si,
« sa mère » et 8 : karısı, « sa femme ». Attention, vous l'avez sans doute déjà remarqué, le possessif de troisième personne, en -i, a la même forme que l'accusatif. Ne vous inquiétez pas, le contexte vous permettra de faire la distinction entre les deux valeurs du suffixe, comme par exemple: köy-ü seviyorum - «j'aime le village» et « köy-ü güzel » - « son village est beau ». |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) | Dans cette leçon, les verbes etmek et yapmak, que vous connaissez déjà, apparaissent tous deux. Il est temps de les distinguer. Etmek a le sens de « faire », « effectuer » et yapmak de « faire », « fabriquer ». Etmek forme avec un nom le verbe de la même famille : kavga, « dispute » et kavga etmek - « se disputer » ; de même teşekkür etmek - « remercier », sohbet etmek - « converser », merak etmek - « s'étonner », davet etmek - « inviter » arzu etmek - « souhaiter ». Parfois le nom se lie au verbe, comme seyretmek, « regarder, contempler ». Vous avez ainsi beaucoup de verbes composés d'etmek se présentant en un ou deux mots. Yapmak s'emploie avec un nom pour exprimer des choses plus concrètes et pratiques : temizlik yapmak - « faire le ménage », alış veriş yapmak - « faire les courses », etc. Mais « prendre le petit déjeuner » se dit indifféremment kahvaltı etmek ou yapmak. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) | Can-ı : -ı est le possessif de troisième personne du singulier (voir note 1). Can- possessif + infinitif + istiyor, signifie « avoir envie de faire quelque chose ». Can est le sujet d'istiyor qui reste au singulier ; la personne est indiquée par le possessif : Can-ım gitmek istiyor - « mon âme veut partir », c'est-à-dire « j'ai envie de partir » ; şu anda can-ım rakı içmek istemiyor - « en ce moment, je n'ai pas envie de boire de rakı ». | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) | La forme onun-la, « avec lui », est de même type que benimle - « avec moi » (leçon 20 note 2 ; voir aussi leçon 21 § 7c). De même, o devient onun devant için : onun için - « pour cela », (phrase 8). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) | On iki-ye doğru, « vers midi (douze) ». Doğru s'emploie avec le directif. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(6) | Le redoublement de
certains adjectifs employés comme adverbes est un tour familier du
langage, d'usage courant en turc. Ce procédé renforce la valeur de
l'adverbe : de même que yavaş yavaş (leçon 5 note 8)
signifie « très lentement », uzun uzun veut dire «
très longuement », bol bol - « beaucoup beaucoup»
ou «énormément», kara kara - «noir noir» ou
« très sombrement ». Dans ce texte, les verbes ne présentent aucune difficulté particulière puisqu'ils sont tous au présent et que vous connaissez maintenant bien ce temps. Nous vous rappelons cependant qu'il est absolument indispensable de bien apprendre avec chaque verbe le cas qu'il entraîne : -e binmek : monter dans -e girmek : entrer dans -e geç kalmak : être en retard à -e bakmak : regarder quelque chose ou quelqu'un -e rastlamak : rencontrer quelque chose ou quelqu'un -e kızmak : se fâcher contre -den hoşlanmak : être content, heureux, de quelque chose ou de quelqu'un ; d'où « aimer cette chose ou ce quelqu'un » ; ou encore « il ou elle vous plaît » : bu müzikten hoşlanıyorum voudra dire littéralement « je suis rendu heureux par cette musique», soit «j'aime cette musique » ou «cette musique me plaît ». |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vous connaissez
maintenant les jours de la semaine et nous vous indiquons aussi les mois
de l'année
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Une date (tarih)
s'écrit au début d'une lettre ou d'un document de la façon suivante : 27. Ocak. 1992 (Pazartesi) : (Lundi) 27 janvier 1992 (yirmi yedi ocak bin dokuz yüz doksan iki pazartesi) Si la date est citée dans un texte, il faut accompagner le nom du jour de « günü » : pazartesi günü. Bien que le pays soit à 99 % musulman, le dimanche — et non le vendredi — est le jour de congé de la semaine. C'est Atatürk qui a fait adopter à son pays le calendrier grégorien. L'année commence donc le premier janvier, alors qu'à l'époque ottomane elle débutait avec le printemps (21 mars), que les mois étaient lunaires et que les années se comptaient à partir de l'Hégire (622). |
YİRMİ İKİNCİ DERS | 22-й урок |
Lastikçide | Покрышки, "резина" |
Uzun yolda gide gide arabamın lastikleri eskidi, |
Долгий путь еду-еду, машины покрышки старые, |
hattâ lastiklerden birisi de patladı. | даже из покрышек одна взорвалась. |
Arabama yedek lastiği taktım. | На машину, запасную покрышку поставил. |
Patlayan lastiği çok acele | Взорвавшуюся покрышка, очень срочно, |
yaptırmam lâzımdı. | "сделать" необходимо. |
Çünkü yeniden bir başka lastik patlayabilirdi. | Потому что, опять /одна/ другая покрышка взорваться могла. |
Gele gele bir benzinliğe geldim. | Медленно-медленно, к одной бензоколонке подъехал. |
- Affedersiniz, lastiğim patladı. | Извините, покрышка моя взорвалась. |
Onu tamir eder misiniz? | Её починить можете? |
- Beyefendi, ne yazık ki | Барин, к сожалению, |
bizim burada hava yok. | у нас тут "воздуха" (насоса) нет. |
Bir lastikçi bulduğunuz zaman | Одного "покрышечника" (кто делает/продаёт покрышки) найдёшь если/когда/"время", |
orada tamir ettirirsiniz. | там починить ему дай. |
- Yakında bir lastikçi var mı? | Недалеко один "резинщик" есть ли? |
Lastik tamir eden bir yer tanıyor musunuz? |
Покрышек ремонта одно место знаете ли? |
- Şu ilerdeki benzinliğin yanında | Той следующей бензоколонки вблизи, |
bir lastikçi olacak. | один "резинщик" "существует". |
Şayet yoksa onlardan tekrar sorarsınız. | "Если иначе" (если нет), там опять спросите. |
Bu yolun kenarında çok lastikçi var. | У этой дороги края (вдоль дороги) много "покрышечников". |
- Teşekkür ederim, beyefendi. | Спасибо, бай. |
Allaha ısmarladık. | До свидания. |
- Güle, güle, beyefendi. | Пока-пока, барин. |
İyi yolculuklar. | Хорошей поездки. |
Bu benzinlikten ayrıldıktan sonra | Эту бензоколонку покинув /после/, |
yol kenarındaki benzinliklere | у дороги сбоку находящихся бензоколонок |
sora sora lastikçiyi buldum. | наконец "резинщика" нашёл. |
Bu lastikçi basit basit makinalarla | Этот "резинщик" в простой-простой машине |
eski eski lastikleri tamir ediyordu. | старые-старые покрышки ремонтировал. |
- İyi günler usta: | Добрый день, мастер. |
Lütfen şu lastiğimi acele tamir eder misiniz? | Пожалуйста, эту покрышку мою быстро отремонтируешь ли? |
Çünkü çok acele yola gidiyorum, | Потому что, очень быстро по дороге еду, |
yedek lastiğim yok. | запасной покрышки нет. |
- Görüyorsunuz sırada bekleyen çok. | Видишь, очередь ожидающих большая. |
Buna rağmen sizin lastiği önce yapacağım, | Всё же, вашу покрышку первую сделаю, |
çünkü yola gidiyorsunuz. | чтобы дорогой поехали вы. |
Yolda giderken yedek lastik lâzım olur. |
Дорогой когда едешь, запасная покрышка должна быть. |
Burada her gün eski lastik yapa yapa canım çıkıyor. |
Здесь, ежедневно, старые
покрышки делаю, этим живу. |
Az kazanmama rağmen yine de bu işi yapıyorum, |
Небольшой заработок хотя всё-таки эту работу делаю. |
çünkü başka iş yok. | Потому что другой работы нет. |
Şayet sizin Almanya'da arabanızın lastiği patlarsa | Если вы в Германии, машины вашей покрышка лопается, |
çöpe atarsınız değil mi ? | в мусор направляете, не так ли? |
- Evet, bizim lastikler eskirse biz onları çöpe atıyoruz. |
Да, наши покрышки старые когда мы их выбрасываем. |
Çünkü lastik tamiri pahalıdır. | Потому что покрышки ремонтировать дорого. |
Ama yeni lastikler de pahalı. | Но новые покрышки также дорогие. |
Lastiklere ve araba eşyalarına | Покрышки и для машины принадлежности, |
para vere vere cebimde para kalmadı. | деньги отдавать, в кармане денег не остаётся. |
- Benim arabam yok, çünkü alamıyorum. |
У меня машины нет, потому что не могу получить. |
Hergün evden işe bir saat yürüyorum. | Каждый день, с дома на работу, один час хожу. |
Evden buraya yürüye yürüye dizimde can, | От дома сюда
идти-идти в коленях душа, |
arabasızlıktan düşüne düşüne | о машине мечтаю, |
kafamda saç kalmadı. | на голове волосы остаются. |
..... Buyurun beyefendi, lastiğiniz tamamdır. | Вот, барин, покрышка ваша готова. |
Güle güle yolunuza devam ediniz. | Весело-весело дорогу вашу дальше делайте (продолжайте). |
- Teşekkür ederim usta. | Спасибо, мастер. |
Borçumuz nedir? | Долг мой какой? |
- Gönlünüzden ne koparsa o kadar, beyefendi. | От сердца сколько оторвёшь, столько, барин. |